Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği

Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre 'Seferberlik ve Savaş Hali Tüzüğü' yürürlükten kaldırılarak yerine 'Seferberlik ve Savaş Hali Yönetmeliği' getirildi. Söz konusu kararın ardından "Seferberlik durumu nedir, seferberlik ve savaş hali düzenlemelerinde neler değişti" sorularına yanıt aranıyor.

Daha önce Bakanlar Kurulu kararıyla alınan seferberlik kararı Cumhurbaşkanı tarafından da alınabilecek. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan seferberlik ve savaş hali yönetmeliği ile seferberlik ve savaş hali hükümlerinin uygulama esasları, hazırlık ve teşkilata ilişkin hususlar, kamu idaresi personeli ile gerçek ve tüzel kişilere verilecek görev ve sorumluluklar Seferberlik ve savaş halinin ilanı ve kaldırılmasına ilişkin duyuru. usul ve esaslar belirlendi. Böylece seferberlik ve savaş hali düzenlemelerindeki değişiklikler araştırılmaya başlandı.

Seferberlik ve savaş düzenlemelerinde neler değişti?

Yönetmeliğe göre, vatana veya Cumhuriyete karşı savaşı gerektiren bir durum, ayaklanma veya güçlü ve aktif bir ayaklanma ya da ülke ve milletin bölünmez bütünlüğünü içeride veya dışarıda tehlikeye atacak davranışlarda bulunulması halinde, Genel veya kısmi seferberlik ilan edilip edilmeyeceğine Cumhurbaşkanı karar verecek. Seferberlik kararı derhal Resmi Gazete'de yayımlanacak ve aynı gün TBMM'nin onayına sunulacak.

Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle birlikte; 1980 yılında Bakanlar Kurulu tarafından yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri lojistik seferberlik hazırlıkları yönetmeliği, 1991 yılında yayınlanan Türk Silahlı Kuvvetleri personel seferberlik yönetmeliği ve 2010 yılında yayınlanan yedek personel tecil yönetmeliği yürürlükten kaldırıldı. Mevzuatta yürürlükten kaldırılan seferberlik ve savaş hali düzenlemelerine yapılan atıflar bu yönetmeliğe yapılmış sayılacaktır.

Seferberlik ve savaş hali yönetmeliği nedir?

Seferberlik ve Savaş Durumu Yönetmeliği, bir ülkenin milli güvenliğinin sağlanması amacıyla savaş veya seferberlik halinde uygulanacak tedbirleri belirleyen bir yönetmeliktir. Bu yönetmelik, kriz zamanlarında devletin ve halkın nasıl örgütleneceğini, hangi kurumların ne tür görevler üstleneceğini, sivil halkın ne gibi sorumluluklar alacağını açıklıyor. Özellikle kamu ve özel sektör hazırlıkları, kaynakların etkin kullanımı, sivil savunma tedbirleri ve hukuki-idari düzenlemeler gibi konuları kapsamaktadır. Amaç ülkenin savunma kapasitesinin artırılması ve toplumun güvenliğinin sağlanmasıdır. Düzenleme, ulusal seferberlik ve savaş durumlarına hızlı ve etkili müdahale edilmesini sağlayarak toplumun dayanıklılığını ve koordinasyonunu güçlendiriyor.

Seferberlik nedir ve hangi durumlarda ilan edilir?

Seferberlik, bir ülkenin silahlı kuvvetlerini savaşa hazır hale getiren, ülke ekonomisini ve yönetimini savaşın gereklerine uygun hale getiren hazırlık ve tedbirlerin tümü olarak tanımlanmaktadır.

Milli Savunma Bakanlığı'nın seferberlik tanımı şöyle:

"Seferberlik, savaşın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, başta askeri güç olmak üzere, ülke ve millet olarak devletin tüm güç ve kaynaklarının hazırlanması, toplanması, örgütlenmesi ve kullanılmasına ilişkin faaliyetlerin tümü olup, hak ve özgürlükler kısmen veya tamamen tamamen kanunla sınırlıdır."

Seferberlik ilan edilebilmesi için bir devlet ile başka bir devlet veya devletler arasında savaş ihtimalinin kaçınılmaz olması ve normal şartlarda iç karışıklıkların yaşanmayacağı bir ortamın yaratılması gerekmektedir.

Vatana veya cumhuriyete karşı savaşı, isyanı, güçlü ve aktif isyanı gerektiren bir durumun ortaya çıkması veya ülke ve milletin bölünmezliğini içeride veya dışarıda tehlikeye atacak davranışların ortaya çıkması halinde Cumhurbaşkanı, genel veya kısmi beyannameye karar verir.